Ateşten Blokzincire Özgürlüğün Değeri

Blokzincir bir finans değil, yönetim projesidir. Sağladığı avantajları bugün ‘para’ adlı değer birimi ile fiyatlamaktayız. Oysa özgürlüğün, demokrasinin, adaletin ve şeffaf yönetimin fiyatlanması söz konusu olduğunda konsept çok daha farklı olacaktır. Bu çerçeveden yaklaştığımızda geçmişte defalarca tekrar ettiğim gibi, Bitcoin antika değeri olan bir kriptoya dönüşebilir. İlk icad edilen Ford A1‘in değeri her daim yüksekti. Teknoloji olarak Proof of Work‘ün dünyada en yaygın versiyonuna dair konuşmaktayız. Alternatif coin’lerin yaptığı her şeyi bitcoin de güncellemeler ile yapabilir, taproot bunun küçük bir örneği iken, büyük eksikliği duyulan Layer-2 çözümler Stacks ile geldiğinde işin rengi değişecektir. Öte yandan, değişmemesi ihtimali de çok ciddi, bu sebeple portföyümün %20’si bitcoin, geri kalanı altcoin. ICP veya benzeri bambaşka bir proje çok daha ciddi bir çıkış yapıp bütün ekosistemi altüst edebilir. Bu ihtimal orantılanırsa %50-%50 gibi bir belirsizlik içermektedir diye düşünmekteyim. Bu sebepten dolayı whitepaper okuyor ve sürekli olarak projeleri takip ediyoruz.

Bütün bu konuların en temelinde ise, piyasa hacmi yatmakta. Kripto piyasaları 3 trilyon dolar hacime ulaştı geçen haftalarda. Bu günümüzde dev şirketlerin hacimleri ile yarışan bir miktar. Blokzincir, bütün bu piyasaların, BÜTÜN piyasaların tamamının timestamp için bile olsa barındığı platform olmaya aday durumda. Tıpkı internetin icadı sonrası CD satmaya çalışan Gamestop gibi, aksi duruş sergileyen durumlar uzun yıllar var olmaya devam edebilir, ancak bir Netflix olma hayali kurmazlar, sadece sağ kalmış olurlar. DeFi‘nin finansa sunduğu avantajlara baktığımızda, blokzincir kullanmamak kapitalizm’in kâr elde etmek odaklı sağ kalışına aykırıyken, blokzincirin kendisi kapitalizm’in yapısal kaynaklarını kesmek durumunda. Bu ikilemi daha çok felsefeci arkadaşlarla tartışmaktayız açıkçası. Felsefe doktoralı bir arkadaşım ile önümüzdeki haftalarda bu konuyu tartıştığımız bir program planlama aşamasında.

Çok değerlisiniz, her bir kelimeyi yazarken üç defa düşünüyorum, zira hepimiz ‘yatırım tavsiyesi değildir‘in ötesinde, tırnaklarımız ile kazıyarak kazandığımız birikimlerimizi masaya koyduğumuzu biliyorum. Bu çerçevede benim bakış açım çok da ‘kâr’ sağlayan yöntem değildir muhtemelen. Bu konuda, ideolojik davrandığımı her daim anımsıyor, ve anımsatmak durumunda kalıyorum. Benim penceremde bugün bütün dünya devletleri bir araya gelmeli, merkez bankalarını kapatıp var oluşlarını feshetmeli, ve toplumlar yönetimlerini DAO’lara, finans sistemini DeFi’ye aktarmalı, ve yarın herkes çok daha yeşil, çok daha hızlı, çok daha maliyetsiz, çok daha hakkaniyetli bir sisteme kavuşmalıdır. Bunun yazdığım şekilde olmayacağını hepimiz çok iyi biliyoruz. Özellikle monopol sermayedarların kendilerini tehdit altında gördüklerinde yapmaya çalışacakları, çok muhtemel pek çok defalar bitcoin’in %30’luk düşüş yaşamasına sebep olacaktır. Piyasa hacmi ne kadar büyük olursa olsun, küresel ölçekte kötüleme kampanyası her daim hacim’in tamamında korku yaratmayı başaracaktır. Bu gerçeklik ile baktığım zaman, Bill Gates’in 2013 yılında ‘tour de force’ olarak nitelendirdiği kod’un, mühendisliğin ve innovasyonun, kitlelerin erdemsiz davranışlarından değerinin fiyatlanması bazında çok ciddi etkilenebileceğini net olarak biliyoruz. Ama bilim esastır. Günümüzde herkesin ortak değeri olan internet kendi değer birimini, tabiri caiz ise ihtiyaç duyduğu iskelet yapısını bulmuş durumda. Konuştuğumuz şey, spam mailleri almadan, reklam şirketleri tarafından taciz edilmeden, algoritmaların ihtiyaçlarımıza değil para verenin kârına odaklanarak çalışmasına maaruz kalmadan, banka hesaplarımız hack’lenmeden, kişisel verilerimiz polis ve devlet veritabanlarından çalınmadan, kişisel verilerimiz ve fotoğraflarmız elden ele dolaşmadan, evraklar sahtelenmeden, seçim sonuçları değiştirilmeden, otoriter bir kurumun ‘babalığına’ veya ‘analığına’ muhtaç kalmadan yaşamaktır.

Teknoloji araçtır. Şimdiye kadar kapitalist şirketler geliştirdikleri için her türlü veri’mizin doğal sahibi olarak gördüler kendilerini. Bu veriler seçim sonuçlarını en yüksek ödemeyi yapanın isteğine göre belirlemek için bile satıldı. İhtiyacımız olan şey, blokzincir teknolojisinin ‘otorite’ tanımaz bir yapıyı tabiatı gereği içinde barındırdığını anlamak, anlatmaktır. İnsanlar emeklerini ve en limitli şey olan zaman’larını, değeri yöneticilerin ve dev şirketlerin çıkarları yönünde değişen kağıt parçaları karşılığında takas etmektedirler. Bankalar para bastıkça, ömrümüzün daha büyük kısmını çalışarak geçirmek zorunda kalmaktayız. Konumuz, teknoloji adlı aracı en verimli şekilde kullanarak emeğimizin ve zamanımızın değerini başkalarının çalmasına karşı koymaktır. Ateş, tekerlek, yazı, matbaa, optik lens, buhar makinesi, telefon, transistör, internet. Blokzincir bu listenin son üyesidir. Değerini tartışmak için bitcoin fiyatına bakmak, kokuşmuş bu dünya düzenini değiştirme ihtimalini bankaların bastığı kağıt parçaları ile fiyatlamak, sistemin zorlamasıdır. Ondan kurtuluncaya kadar bu mentalite bakışı köreltecektir.

Güncel durumlara dair yorumlar

Bitcoin’in Elon Musk yüzünden değil de piyasalarda sıkça konuşulan enflasyon sıkıntısı sebebi ile düşüş yaşamış olması daha ihtimal gelmeye başladı. Tüketici Fiyat Endeksi‘nin (CPI) gerçeği yansıtmadığı kavgası sadece Türkiye’de değil, bugünlerde Amerikada da sıkça tartışılmakta. Tesla açıklamasından kısa süre önce CPI hesaplamasına güncellemesi gelmiş, ve bu güncellemeye hem kripto hem de normal borsalar anında tepki vermiş olabilirler, zira aynı anda düşüş göstermişler. Önemli olan, CPI rakamları henüz açıklanmadı, hesaplamasında değişikliğe gidilmesi mide bulandırdı. Amerikada Faiz Oranı arttırma konuları da ciddi durumda. Bildiğiniz gibi, enflasyon aslında Altın’a, ve dolaylı olarak bitcoin’e süreç içerisinde yarar bir konu. Ama faiz arttırımı öyle değil.

Ama kısaca Barçın hocamın söylediğini (”sence btc piyasa hakimiyetini korur mu? benim okuduklarıma göre btc yeni koinlere kıyasla teknolojik olarak outdated. gözden düşeceğini iddia edenler var”) doğrulamak isterim: Bitcoin altcoin’ler karşısında uzun vadede outdated olabilir. Olmaya da bilir, zira update mümkün, bunlar birer yazılımlar, taproot.watch şu anda onaylanmakta olan bitcoin güncellemesi mesela. Layer-2 çözümler de mümkün olabilir. Öte yandan, altcoin portföyüm zaten %80. Bir şekilde gelecekte genel geçer olacak olan projelerden herhangi birinin adı şu an coinmarketcap’de var mı çok da bilemiyor, emin olamıyorum. Ekosistem daha çok yeni, deli saçması hızda gelişiyor, çok fazla alternatif proje var, eleme fazla olacaktır, bitcoin bu noktada diğerlerinden sadece biraz daha şanslı, onun hep bir antika değeri olacaktır diye düşünmekteyim. Pozitif yanda ise, bitcoin dünyanın en yaygın proof of work sistemi. PoS’un PoW üzerinde kalması gerektiğini, PoW hariç hiç bir şeyin yeterince güvenli olmayacağını düşünenler mevcut, haksız çıkmayabilirler.

Biraz da Matematik

Günümüzde dünya nüfusunun sadece %2’si kripto para satın almış durumda. Eğer geçtiğimiz 3 aylık hızlanmayı da hesaba katacak olursak, bu yılın sonunda dünyanın %5’i kripto para barındırıyor olacak. ‘Mass Adoption‘ için ne kadar uzakta olduğumuzun istatistiksel bir detayı olsun bu. Benim tahminim 10 yıl sürebileceği, 2028 yarılanmasından sonraki süreçte Mass Adoption’a doğru ciddi bir yaklaşım olacağı yönünde. Çok absürd bir metod ile 21 milyon bitcoin’i %50 adoption ile 3 milyar insana bölersek, kişi başına net-worth olarak 0.006 bitcoin düşmekte. Günümüzde bir insanın net-worth’ü (dünya ortalamasını) $10.000 olarak belirlenmiş durumda. Mevcut kapitalist sistemdeki %1 nüfusun %43’ün toplam sermayesi kadar değere sahip olduğu gerçeğini ve altcoin’lerin de kullanımda olacağını hesaba katmadığımı anımsatırım. Şirketler, devletler, kurumlar, her birisi bir takım idealleri temsil ederler. Bu tarz ideallerin etrafında sermayenin nasıl gruplaşacağı ciddi bir soru işaretidir zaten.