Gelecekten Haberler #2

Yapay zeka, nöromorfik çipler, edge computing, 5G, kuantum bilgisayar, nesnelerin interneti… Günümüz problemlerine yeni çözümler sunan teknolojik gelişmeler yeni iş alanları yaratırken, hayatımıza güvenlik riskleri katmakta ve coğrafik güç dengelerinde değişim öngörmekte. Gelecekten haberlere hoşgeldiniz.

Uygarlık tarihimizde gözlemlediğimiz ilk ve tek yıldızlararası seyahat eden obje olan Oumuamua’yı son dakika fark etmiş ve çok limitli bir araştırma ile arkasından güle güle demek zorunda kalmıştır. Daha üzerinden bir yıl geçmişken amatör bir astronom olan Gennady Borisov kendi teleskopu ile gb00234 ismi verilen ikinci bir yıldızlararası objeyi tespit etmiş bulunmakta, hem de sistemimize uğrayıp uzaklaşmasından 6 ay önce. Lütfen 10 Aralık civarı ‘gezegenimize göktaşı çarpabilir!’ haberlerine itimat etmeyiniz, bir tık ile reklam göstermek uğruna abartılan haberler çıkar böyle olaylarda genelde.

Kâr amacı gütmeyen ve az gelişmiş ülkelerin teknolojik gelişmelerden kopuk kalmamasını sağlamayı amaçlayan OpenMind (Açık Zihin) adlı kuruluş, Yeni Aydınlanmaya Doğru (Towards a New Enlightenment? A Transcendent Decade) isimli bir kitabı web sitelerinden ücretsiz halka sundu. Kitap, geçmiş onyılda yapılan ve insanlığın gelecekteki yaşayış biçiminde değiştirici etkileri olacağı düşünülen büyük teknolojik buluşlar ve bilimsel gelişmeler hakkında bir kaynak durumunda. Ayrıca elektronik kitap okumak konusunda daha önce hiç deneyimi bulunmayanlara bir tavsiye: PDF değil, bu kitabın da sunulduğu ePub versiyonunu telefonunuza indiriniz ve sosyal medya aplikasyonlarını açmak yerine telefonunuzdan bu ePub dosyasını açıp okuyunuz.

Global araştırma şirketi Gartner, 2021 yılında Yapay Zeka sektörünün $2.1 trilyon’luk iş hacmi değeri olacağını öngördüğünü açıkladı. Öte yandan araştırma şirketlerinin genel olarak ortak beklentisi ise 2022 yılında Yapay Zeka ile ilgili 58 milyon iş pozisyonunun olacağı ve 2030 yılında $15 trilyon dolarlık bir sektöre dönüşeceğidir.

2019 ile 2034 yılları arasında geçen, yani yakın gelecekte yaşamını sürdüren bir ailenin hayatından kesitlere şahit olduğumuz Years & Years adlı dizi, yaşamımız süresince karşılaşmamız olası teknolojik ve politik gelişmelere muazzam gerçekçi bir bakış atmamızı sağlıyor. Black Mirror’ü anımsatan dizi’nin en önemli yanı, spesifik ve radikal bir konuya odaklanmadan, mevcut şartlara uyum sağlamaya çalışan bir ailenin gözünden dünyayı incelememize olanak sağlıyor.

Kısa Kısa Haberler

• Sentetik embriyolar büyük etik tartışmaları eşliğinde kapımızı çalmakta!
• Yapay zeka, tek bir kalp atışının elektrokardiogram analizinden (ECG) yola çıkarak %100 başarı ile kalp yetmezliği tespiti yapabiliyor.
• Toplumda genç yaşlı büyük bir nüfusun telefonuna yayılmış olan SnapChat’ın premium kullanıcılarının %90’ının porno içerik üreticileri olduğu ortaya çıktı. Teknolojik gelişmelerin beden işçilerini bağımsızlaştırdığı konusu tekrar gündemde.
• Uçan taksiler Uber şirketi öncülüğünde 2023 yılında Dallas, Los Angeles ve Melbourne’de hizmete girecek.
• Dünyada günümüzde kullanılan 7000 dil’in yarısının 21. yüzyılın sonunda yok olmuş olacağı öngörülmekte, YouTube önlem için güçlü bir destek sunuyor, ancak çözüm değil.
• Dünyadaki enerji tüketiminin ve karbondioksit salımının %40’ından mesul olan inşaat sektöründe değişim kapıda: İsviçre’de çok büyük oranda robotlar tarafından inşa edilen 3 boyutlu baskı bina, kalite ve dayanklılık testlerinden geçti.
• Bilimin en güzel yanı, yeni bir bilgi ile karşılaşıldığında kitapların güncellenmesidir. Yeni bulgulara dayanan bir çalışma, evrenin tahmin ettiğimizden 2 milyar yıl daha genç olabileceğini öne sürüyor.
• Bütün bilimsel gerçeklere inat Cannabis’in uyuşturucu olarak etiketlendiği ve kripto paranın dolandırıcılık biçimi olarak görüldüğü KKTC topraklarına iki beden büyük bir haber: Kaliforniya konsey üyesi Ben Bartlett, kripto para kullanarak cannabis alan ilk politikacı oldu.
• Önemli bir quantum algoritma aslında doğanın mülkiyetinde olabilir!
• Ethereum odaklı dünyanın önde gelen kripto teknoloji geliştirme kuruluşu ConsenSys, Linux temelli ve açık kaynak kodlu teknolojiler üreten Hyperledger blokzincir’i ile ortaklık kurdu. Gelecekte bu isimleri çok sık duyacağınızı şimdiden belirtmeliyim.

Haftanın alıntısı

Zaman, Boşluk, Nedensellik. Üretildikleri andan itibaren doğuştan bu üç temel konsepti kavrayabilen bilgisayar sistemleri geliştirmeye başlamamız gerekiyor.

Gary Marcus, Bilişsel Psikolog, ve Ernest Davis, Bilişim Uzmanı.

Geleceğin Felsefesi

İngilizce bilen okuyucularımız için bu hafta, The Farnam Street’de yayımlanan The Knowledge Project adlı podcast serisinin en çok dinlenen ve ün yapmış bir bölümü var: Naval Ravikant ile Melek Felsefeci. Podcast’e konuk olan Naval (@naval), okumak, mutluluk, karar verme süreçleri, alışkanlıklar ve zihinsel modellerle ilgili konuşamakta. AngelList adlı melek yatırımcı sitesinin kurucusu olması vesilesi ile Uber ve Twitter başta olmak üzere yüzden fazla dijital şirketin melek yatırımcısı olan Naval, sistematik bir şekilde derin konulara dalarak günümüzün en güncel felsefe düşünürlerinden birisi olarak kulak verilmeyi hak ediyor.

Gelecekten haberlerden keyif aldıysanız, paylaşarak değer verdiğiniz insanların da gelecekten haberdar olmalarını sağlamayı lütfen unutmayın. Haftaya görüşmek dileğiyle…

Bu yazının orjinali Gazedda Kıbrıs‘ta geçen hafta paylaşılmıştır.
Gelecekten Haberler yazı dizisini oradan güncel şekilde takip edebilirsiniz.